Zelf zat Rochelle op de Krijtmolen en ze deed haar stages grotendeels bij Innoord. Op de Twiskeschool, waar ze al zes jaar werkt, heeft ze vier dagen per week haar eigen kleutergroep.
‘Wat de Twiskeschool zo leuk maakt is de gemoedelijke sfeer. Het is een supergrote school met ruim 500 leerlingen, maar het voelt als een dorpsschooltje. Dat komt denk ik doordat we veel schoolbrede projecten doen, we als collega’s onderling goed contact hebben en kinderen uit de bovenbouw regelmatig helpen in de onderbouw.’
Wat versta je onder talent?
‘Talent is iets waar je goed in bent, dat je kunt ontwikkelen en ook graag deelt. Soms kom je er per toeval achter dat je over een bepaald talent beschikt.’
Kun je een mooi voorbeeld geven van een moment waarop je talent bij een leerling ontdekte?
‘Wij volgen hier het principe van de Vreedzame School. Een van de onderdelen daarvan is mediation. Dat houdt in dat leerlingen elkaar helpen conflicten op te lossen. In mijn klas, waar we overigens nog niet met mediatoren werken, zit een meisje van zes dat dat van nature al ongelooflijk goed kan. Ze luistert geconcentreerd wat het probleem is, heeft respect voor de gevoelens en gedachten van anderen en kan zeer volwassen oplossingen bedenken.’
‘Wij volgen het principe van de Vreedzame School. Een van de onderdelen daarvan is mediation. Dat houdt in dat leerlingen elkaar helpen conflicten op te lossen’
Welke omstandigheden/omgevingsfactoren zijn belangrijk om talent van leerlingen tot ontwikkeling te laten komen?
‘Vertrouwen! Maar ook: iemand zichzelf laten zijn. Daarnaast mag je best kritisch zijn, maar dan wel samen met het kind in plaats van tegen. Het is de kunst om wel te begeleiden, maar niet te sturen. Bij het meisje waarover ik net vertelde doe ik dat bijvoorbeeld door haar haar gang te laten gaan, maar wel te ‘vertalen’ als ze voor haar klasgenootjes ‘te volwassen’ taal gebruikt.’
Wat zet jij in om talent bij leerlingen te ontdekken of te ontwikkelen?
‘Ik laat mijn leerlingen vaak meedenken. Wat willen ze? Wat hebben ze nodig? Wat kan ik of een medeleerling voor ze doen? Verder laat ik ze vrij binnen een duidelijke structuur en zorg ik dat ik ieder kind echt zie. Aan het begin van het schooljaar heb ik startgesprekken met de ouders van mijn leerlingen om te weten te komen waar hun kind goed in is en wat hij of zij leuk vindt. En ten slotte spreek ik altijd mijn waardering uit als een leerling iets goed doet.’
Na een jaar genieten van de vrijheid als gepensioneerde ontstond bij Jan de behoefte weer iets maatschappelijk betrokken te doen. ‘Sinds 1 augustus 2020 help ik twee dagen in de week op IKC Zeven Zeeën om daar waar het nodig is de werkdruk van de leerkrachten te verlichten en de intrinsieke motivatie van de leerlingen aan te wakkeren.’
‘Ik heb 33 jaar op het Bredero College gewerkt, eerst als gymdocent, later in het management. Later zijn mijn vrouw en ik twee jaar bij onze dochter in Ierland geweest. Daar hebben we een eigen huisje gebouwd en leerde mijn schoonzoon me het loodgietersvak. Weer terug in Nederland kwam ik bij de afdeling Sport van stadsdeel Noord terecht. Daar heb ik onder andere Jump-in, het programma dat scholen helpt om een gezonde leefstijl vorm te geven, opgezet. En toen was het tijd om met pensioen te gaan. Ik genoot van mijn vrijheid, maar had ik na een jaar toch de behoefte om iets maatschappelijk betrokken te doen. Eerst ben ik vluchtelingen in Monnikendam gaan helpen en sinds 1 augustus 2020 zit ik hier.’
‘Ik help twee dagen in de week daar waar het nodig is om de werkdruk van de leerkrachten enigszins te verlichten. Ik help bij het lezen, neem soms even een groep over, praat met de kinderen, geef speciale aandacht aan rekenen of taal als daar behoefte aan is, ga mee naar de schooltuinen en assisteer de conciërge. Ik vind het heerlijk om me zo nuttige te maken hier, maar eigenlijk zou ik natuurlijk overbodig moeten zijn. Hier zou een jonge vent moeten staan die door kan groeien tot leerkracht. Sowieso vind ik het belangrijk dat er meer mannen in het basisonderwijs gaan werken. Maar ik ben bang dat men dan eerst moet inzien wat een vakwerk lesgeven is. Er is enorm veel professionaliteit voor nodig en dat verdient aanzien.’
‘Ik vind het belangrijk dat er meer mannen in het basisonderwijs gaan werken. Maar ik ben bang dat men dan eerst moet inzien wat een vakwerk lesgeven is. Er is enorm veel professionaliteit voor nodig en dat verdient aanzien’
‘Ik wilde graag op deze school helpen omdat ik warme gevoelens voor Amsterdam Noord heb en omdat hier leerlingen zijn die mijn extra steun en het aanwakkeren van hun intrinsieke motivatie goed kunnen gebruiken. Het moment dat de leerlingen ’s morgens vol verwachting voor de deur staan te trappelen vind ik geweldig. En vorige week was er ook zo’n mooi moment. Een meisje uit groep 8 had net een teleurstellend middelbareschooladvies gekregen en was daardoor verdrietig en onzeker geworden. We gingen met school naar de Olympische dagen in het Olympisch stadion en heeft juf Rachel kunnen regelen dat zij de vlam mocht aansteken. Meteen straalde ze weer van oor tot oor en zag ik haar ter plekke groeien. Ik word er nog emotioneel van.’
Al 23 jaar werkt Monique bij Innoord. Van klassenassistent stroomde ze door naar onderwijsassistent. Op OBS de Krijtmolen begeleidt ze leerlingen één op één met taal of tekenen: ‘Ik ga elke dag met een grote glimlach naar mijn werk omdat ik merk dat de individuele doelen van de leerlingen behaald worden door onze persoonlijke aandacht.’
‘Toen ik begon was ik klassenassistent bij OBS IJplein. Mijn werkzaamheden bestonden toen vooral uit het praktisch ondersteunen van de leerkrachten. Verfpotjes bijvullen, potloden slijpen, dat werk. Omdat ik graag meer uitdaging wilde, ben ik MBO 3 en 4 gaan doen, zodat ik onderwijsassistent kon worden. Dan ben je veel meer met de leerlingen bezig. Vijf jaar geleden ben ik overgestapt naar OBS De Krijtmolen.’
‘En twee jaar geleden hebben we besloten dat mijn collega Michelle en ik meer zouden gaan samenwerken met IB’er Jessica in plaats van met alle leerkrachten. ‘Nu hebben wij een eigen lokaal en horen wij van Jessica welke leerlingen uit groep 1 tot en met 8 wij één op één kunnen begeleiden met taal of rekenen. We besteden vooral aandacht aan rekensprint, bouw, technisch lezen en begrijpend lezen. Die één op één aandacht die wij kunnen bieden is niet alleen heel effectief, maar geeft ook veel voldoening. Ik merk dat niet iedere leerkracht exact weet wat je van een onderwijsondersteuner kunt vragen en verwachten. Waar houdt de verantwoordelijkheid van de één op en begint die van de ander? Dat zijn dingen die in het algemeen duidelijker zouden moeten zijn zodat we nog beter samen kunnen werken in het belang van de leerlingen.’
‘De één op één aandacht die wij kunnen bieden is niet alleen heel effectief, maar geeft ook veel voldoening’
‘Ik ga elke dag met een grote glimlach naar mijn werk omdat ik merk dat de individuele doelen van de leerlingen behaald worden door onze persoonlijke aandacht. En het is een cliché, maar als ik zie dat na dagen of weken oefenen het kwartje valt of als een leerkracht komt melden dat de toets beter gegaan is, dan geniet ik.’
Na 20 jaar werk in de culturele sector stapte Martine over naar het onderwijs. Met vol enthousiasme zet zij zich in om voor de leerlingen van Daltonschool de Poolster het verschil te maken, en ze een stevige basis te geven.
‘Samen met de meerschools schoolleider Conny van Coesant geef ik sinds kort leiding aan deze school. Begin 2019 vroeg ik mij af of ik het werk in de culturele sector dat ik toen deed nog 20 jaar wilde doen en het antwoord was nee. Toen ben ik gaan nadenken waar ik met mijn talenten een verschil zou kunnen maken en heb er voor gekozen de schoolleidersopleiding te gaan doen.’
‘Ik wil leerkrachten zó faciliteren dat zij de ruimte hebben hun expertise ten volle in te zetten voor hun leerlingen’
‘Vooral tijdens het stagelopen is het vuurtje voor onderwijs gaan branden. Ik heb hiervoor gekozen zodat ik door het bieden van structuur en kaders leerkrachten zo kan faciliteren dat zij de ruimte hebben hun expertise ten volle in te zetten voor hun leerlingen. Want daar gaat het om, de kinderen een stevige basis geven.’
Op de IJdoornschool geeft Sandy bevo (beeldende vorming lessen) aan groep 3 tot en met 8, met nadruk op het bewust ervaren van het creatieve proces: ‘Creativiteit is het vermogen om verbindingen te maken tussen alles waar je leven mee gevuld is. Kinderen die dit jong leren hebben daar hun hele leven voordeel van.’
‘We zijn allemaal creatief, en allemaal op een andere manier. Hoe het voor jou werkt is een ontdekkingstocht. Wat inspireert je, hoe onderzoek je, hoe kom je tot jouw keuzes en hoe werkt reflecteren? Ik gebruik vaak VTS (Visual Thinking Strategies) in mijn lessen. Een prachtige manier om met elkaar in gesprek te gaan. Ik ervaar dat kinderen zich graag willen uiten en hiermee ook hun spreekvaardigheid oefenen. De beleving van kunst kijken, onderzoeken en maken is inmiddels een hele gewone wekelijkse les geworden.’
‘Mijn motivatie is mijn overtuiging dat bewustwording ontwikkelen in de manier waarop we creatief zijn, ons individueel maar ook collectief bekrachtigt. Creativiteit is het vermogen om verbindingen te maken tussen alles waar je leven mee gevuld is. Kinderen die dit jong leren in te zetten hebben daar hun hele leven voordeel van.’
‘Wat ik het mooist vind, is het moment waarop ik bij het kind zie dat ze groeien in in het creatieve proces, vaak met verrassend resultaat’
‘Wat ik het mooist vind, is het moment waarop ik bij het kind zie dat ze groeien in hun eigenaarschap, in het creatieve proces; zelfstandig werken, hun nieuwsgierigheid weten te vinden, om hulp kunnen vragen en al proberend verder weten te komen vaak met verrassend resultaat.’
‘Ik zou heel graag zien dat Innoord het vak creativiteit op alle scholen zou implementeren. Daar zie ik veel goede mogelijkheden voor, het vak reduceert zich daardoor niet alleen tot beeldende vorming maar wordt een springplank voor veel meer verbindingen, vakoverstijgend en breder geformuleerd kunstonderwijs. Ook het eerder genoemde VTS lijkt me een must!’
Zo’n negen jaar werkt Lex als vakleerkracht bewegingsonderwijs bij IKC Noordrijk. ‘Daarvoor heb ik invalwerk gedaan op de IJpleinschool en Montessorischool Boven ‘t IJ. Daarnaast ben ik ICT-coördinator en hoop ik volgend jaar met de schoolleidersopleiding te beginnen.’
‘Ik vind het leuk dat ik IKC Noordrijk heb zien ontwikkelen van een kleine naar een grote school met een grote diversiteit aan leerlingen: van echte Noorderlingen tot nieuwe Amsterdammers.’
‘We denken bij talent vaak meteen aan iets dat je goed kunt. Maar talent kan ook iets zijn dat je graag goed wil kunnen en waar je veel energie in steekt. Door honderd keer te vallen en weer op te staan ontwikkel je doorzettingsvermogen. En dat is in mijn ogen het belangrijkste talent dat je kunt bezitten.’
Ik kom dagelijks met talent in aanraking. Natuurlijk vallen kinderen die goed zijn in gym meteen op. Ik heb bijvoorbeeld een leerling in groep drie die niet onderdoet voor kinderen uit groep vijf. Maar juist de kinderen die extra begeleiding krijgen in de gym+ klas zie ik wekelijks groeien. Tijdens deze lessen proberen we ervoor te zorgen dat zij bewegingsonderwijs leuk blijven vinden.’
‘Zonder ze te dwingen push ik de kinderen om steeds een stapje verder te gaan, uitdaging aan te gaan. Dan merken ze op den duur dat ze het zelf kunnen en groeit daardoor hun zelfvertrouwen’
‘Om talent te ontwikkelen zet ik zoveel mogelijk variatie in. Ik zorg altijd dat er minstens drie disciplines aan bod komen in één les. Denk daarbij aan atletiek, zelfverdediging, balsporten, turnen en dans. Zo hoop ik dat iedere leerling aan zijn of haar trekken komt en zich kan ontwikkelen op zijn of haar interessegebied.’
‘Ik zie ieder kind als een individu, probeer hun talent te zien en te sturen. Ik push ze zonder ze te dwingen om steeds een stapje verder te gaan. Ik stimuleer ze de uitdaging aan te gaan. Dan merken ze op den duur dat ze het zelf kunnen en groeit daardoor hun zelfvertrouwen.’
We spraken leerkracht Harmien van SBO Universum tijdens de Zomerschool Innoord in de IJDoornschool: ‘Ik voel me hier als een vis in het water.’
‘De tijd vliegt voorbij! Wij hebben elkaar verhalen verteld over reizen en andere landen en gerekend met de schaal op een kaart. Het juffen spel is favoriet! Het is zo leuk om te zien dat de kinderen – ook al komen ze van verschillende scholen – écht een groep vormen.’
‘Het juffenspel is favoriet’
‘Ik leer kinderen graag op een speelse manier taal en rekenen. Zo maakten wij sommen tijdens een gymles met meester Ted. En koken we recepten uit verschillende landen met alle klassen om de Zomerschool donderdag af te sluiten.’
Een dag in de week staat Boudewijn voor de klas in groep 7 op de Vier Windstreken. Daarnaast werkt hij als ICT’er op deze school, én op Het Vogelnest en Montessori Boven ‘t IJ: ‘Techniek is de toekomst en harstikke leuk! De skills die de kinderen hier leren zijn heel waardevol.’
‘Mijn naam is Boudewijn Rijkenberg en ik ben 48 jaar. Ik woon in Koog aan de Zaan met mijn vrouw en twee zoons. Ik sport veel en daarnaast ben ik een techniekfreak. Na mijn studie heb ik eerst als vakleerkracht bewegingsonderwijs gewerkt, maar ik ben al vrij snel (in 2000) als zij-instromer voor de klas gaan staan. Op dit moment werk ik een dag per week in groep 7 op De Vier Windstreken. Verder ben ik ict’er op deze school, maar ook op Het Vogelnest en op Montessori Boven ‘t IJ locatie Azalea.’
Via onze huisacademie, De Voorsprong, creëren we een plek waar we met en van elkaar kunnen leren. Hier worden trainingen, workshops en cursussen gegeven op het gebied van ondersteunen, ontwikkelen, inspireren en innoveren.
‘Ik heb voor het ict-vak gekozen omdat ik zag dat er een gat zat tussen wat kinderen op school leren en wat ze later nodig hebben aan skills. Inmiddels hebben we grote stappen gemaakt, maar er is ook nog veel te doen op dit gebied, bijvoorbeeld als het om digitale geletterdheid gaat. Ook vind ik het belangrijk dat medewerkers zich digitaal blijven ontwikkelen. Daarom heb ik samen met Martijn van der Pal een workshop Programmeren gegeven op de personeelsdag in 2019 en via De Voorsprong, onze huisacademie.’
‘Tijdens de lockdown heb ik alles op alles gezet om alle leerlingen van Innoord aan een Chromebook te helpen, meegewerkt aan innoordleertthuis.nl en collega’s op weg geholpen in de Googleomgeving toen ze onderwijs op afstand moesten geven. Ook zit ik in de kopgroep ontdeklabs, waarmee ik ontdeklabs probeer te realiseren op iedere Innoordschool.’
‘Als leerlingen met techniek aan de slag gaan leren ze ook nog eens communiceren, creatief en kritisch denken, plannen maken, samenwerken en out of the
box denken’
‘Ik ga graag naar Maakplaats 021 – ook een ontdeklab – in de Openbare Bibliotheek Amsterdam op het Waterlandplein. Die 021 staat voor de eenentwintigste eeuwse vaardigheden die kinderen hier kunnen opdoen. Kinderen vanaf acht jaar kunnen hier namelijk gratis aan de slag met 3D-printers, lasercutters, vinylsnijders en naaimachines en worden daarbij begeleid door techniekcoaches. Je kunt er zoveel van leren, het is de toekomst en het is gewoon echt hartstikke leuk! Als leerlingen met techniek aan de slag gaan leren ze ook nog eens communiceren, creatief en kritisch denken, plannen maken, samenwerken, out of the box denken, etc. En daar staat het bedrijfsleven echt om te springen, de skills die kinderen hier leren zijn heel waardevol.’
In Turkije, 20 jaar geleden, werkte Yasemin een paar jaar in het onderwijs. Toen haar kinderen wat groter waren wilde ze ook in Nederland het onderwijs in. Als leerkrachtondersteuner op Montessori boven ‘t IJ locatie Kampina draagt ze met liefde bij aan de toekomst van de leerlingen.
‘Omdat ik mijn Nederlands nog niet goed genoeg vind, werk ik nog niet als leerkracht, maar als leerkrachtondersteuner. Ik geef kinderen die dat nodig hebben extra individuele ondersteuning bij bijvoorbeeld begrijpend lezen of het leren van de tafels.’
‘Ik zou niks anders willen dan met kinderen werken. Het is fantastisch om een relatie met kinderen op te bouwen en ze te helpen in hun ontwikkeling. Ik draag met liefde bij aan hun toekomst. Als leerlingen iets moeilijks opeens begrijpen, zie ik hun stralende gezicht en de lichtjes in hun ogen. Dat is het mooiste wat er is.’
‘Als leerlingen iets moeilijks opeens begrijpen, is dat het mooiste wat er is’
‘Omdat ik zo blij ben met de kans die ik hier gekregen en met beide handen aangegrepen heb, wil ik andere mensen die in hun land van herkomst een onderwijsopleiding gevolgd hebben motiveren en stimuleren om ook in Nederland het onderwijs in te gaan. Daarom begeleid ik als vrijwilliger een paar vrouwen. Drie hiervan hebben inmiddels zelfstandig een baan op een basisschool gevonden!’